Cung, nu kungsi ulin ka Singajaya! Di Singajaya,
perenahna di kampung Batuwangi désa Ciudian, aya hiji makam anu tepi ka ayeuna
masih dikaramatkeun, nyaéta makam Éyang Batuwangi. Makamna aya di hiji leuweung
tutupan, nu dilingkung ku pasawahan. Cenah, baheulana mah ieu pasawahan téh
mangrupa leuweung geledegan. Ayeuna leuweungna geus béak, nu nyésa kari sagumpluk
di sabudeureun makam.
Mun rék jaroh ka Makam Batuwangi, ti Garut urang
bisa numpak mobil élf jurusan Singajaya. Eureun di kampung Batuwangi, désa
Ciudian. Ti dinya mah kari nanyakeun ka urang dinya. Tangtu saréréa gé apaleun,
tur bakal daék nuduhkeun lebah-lebahna. Atawa hadéna mah nepungan heula kuncén
makam, Pa Opo Sactadipati, nu imahna teu jauh ti sisi jalan.
Ti jalan raya, urang bakal diajak asup ka jalan
leutik, terus meuntas rawayan. Kadé, mun leumpang dina rawayan, kudu ati-ati,
tapi ulah asa-asa. Geus kitu kudu leumpang dina galengan sawah. Tapi da
galengan sawahna gé kasebut rada rubak, jadi moal matak paur tigejebur ka
sawah. Ti lawang, urang dibagéakeun ku wangunan mushola leutik tina bilik.
Kompleks makam, ayana di kuloneun mushola. Dikubeng ku témbok, nu luhurna
dipager ku kawat cucukan. Aya lawang leutik. Barang bus, urang bakal
dibagéakeun ku wangunan saung, nu lanténa dikeramik bodas.
“Tempat kanggo nu jaroh ngadarunga,” ceuk Pa Opo.
Ngahaja cenah disaungan téh, ngarah nu jaroh teu kahujanan. Ari makamna,
perenahna hareupeun saung pisan. Dikubeng ku pager beusi. Dikeramik.
Tetenggerna dibungkus ku lawon bodas, nu teu weléh beresih. Luhureun makam aya tangkal
kai malang, doyong jiga rék rungkad. “Tos ti kapungkurna kitu,” ceuk Pa Opo.
“Ari jaroh mah tiasa iraha baé, mung upami hoyong
ninggal pusaka titinggal Eyang Batuwangi, sumpingna dina ping 14 Mulud.” Ceuk
Pa Opo, saban ping 14 Mulud, sok aya upacara ngalungsur Pusaka titinggal Éyang
Batuwangi. Diantarana aya naskah sajarah jeung silsilah Batuwangi, nu
nyaritakeun lalampahan Éyang Batuwangi basa nyebarkeun agama Islam, jeung
silsilah turunan Batuwangi. Naskah ditulis maké aksara arab gundul, dina basa
Cirebonan. Ceuk Pa Opo, naskah nu aya téh naskah salinan. Nu aslina leungit ti
jaman akina pa Opo keur jeneng kuncén. Aya béja, cenah aya naskah séjén
ngeunaan Éyang Batuwangi anu disimpen atawa diamankeun ku R. Solaéman
Anggapraja (alm) di bumina, Jalan Ciledug Garut.
Éyang Batuwangi, lain baé dikaramatkeun ku masarakat
Batuwangi Ciudiang jeung sabudeureunna, dalah masarakat ti luareun wewengkon
Garut gé réa nu sok ngahajakeun datang, ngadon jaroh ka ieu makam. Utamana dina
bulan Mulud. Ké, ké, ké. Ari kitu, nya saha atuh Éyang Batuwangi téh?
Numutkeun dongéng Pa Opo, Éyang Batuwangi téh
karuhun urang Ciudian. Anjeunna téh minangka raja atawa narpati ti kadaleman
Batuwangi, anu gelarna Bagénda Raja Batara Rahyu Kinasihan. Ari Kadaleman
Batuwangi téh hiji kadaleman atawa karajaan leutik, anu perenahna nya di
Batuwangi pisan. Wates wilayahna ti Pamegatan Cikajang ayeuna, tepi ka
Pamegatan Pacing.
Basa keur dinarpatian ku Éyang Batuwangi atawa Bagénda
Raja Batara Rahyu Kinasihan, kadaleman Batuwangi téh mashur kacida. Kaceluk
minangka kadaleman anu subur makmur. Rajana ogé kakoncara minangka raja anu
luhung panemu jembar panalar tur arif wijaksana.
Éyang Batuwangi ogé dipercaya minangka raja anu
nyebarkeun Islam di wewengkon Batuwangi. Anjeunna diislamkeun ku Prabu
Kéansantang, anu harita keur dina lalampahan ngudag ramana, Prabu Siliwangi nu
kabur ninggalkeun Pajajaran lantaran nolak ajaran Islam anu dibawa ku
Kéansantang.
Eyang Batuwangi téh budak awéwé nu geulis bawa
ngajadi, ngaranna Nyi Putri Kentring Manik. Anjeunna ditikah ku hiji Sinatria,
nu nelah Rangga Wulung. Basa keur hajat, Rangga Wulung nuang bakakak hayam,
kalebet huluna. Pas ngégél hulu hayam, ana crot téh polona ngacleng. Clak, kana
dada Nyi Putri. Atuh Nyi Putri kawwirangan dan kajadianna kasaksén ku para
tatamu. Pikeun nutupan wirang nu jadi dahuan, adina Rangga Wulung nu nelah
Rangga Dipa, gancang nyusut polo hayam tina dada Nyi Putri. Orokaya, Rangga
Wulung teu narima. Sakedét nétra, manéhna nyabut keris, laju digabreskeun kana
beuteung adina. Saharita, Rangga Dipa nemahan pati. Rangga Wulung nu kakara
sadar tina kasalahanna, ngarasa handeueul anu kacida. Manéhna gancang nyabut
keris tina beuteung adina, laju digabreskeun kan beuteungna sorangan. Dua
sinatria perlaya. Nyi Putri kacida sedihna. Harita kénéh, Eyang Batuwangi
nyarita, “Ti danget ieu, katurunan Kaula cadu ngadahar hulu hayam!” Nya ti
harita, urang Batuwangi mah tara ngadahar hulu hayam. Sing saha anu ngarémpak,
sok katarajang mamala.
Cik ku hidep paluruh, ari ayeuna éta pacaduan masih
kénéh hirup teu di wewengkon Batuwangi Ciudian?
